Deze website is niet geoptimaliseerd voor gebruik in Internet Explorer (IE)
Project

Zorgbelang en Creabitat: naar gezonde gemeenschappen op goede gronden

Sinds het voorjaar van 2021 is Zorgbelang Brabant|Zeeland als partner verbonden met Coöperatie Creabitat. Volgens Zorgbelang-projectleider Ellis van Boxtel vertegenwoordigen zij de denkers en doeners waarmee Zorgbelang graag optrekt. “Mensen die het liefst een nieuwe planeet zouden willen stichten en ontwikkelen.”

Lees verder
community

Het zorglandschap in Noord-Brabant en Zeeland maakt grote veranderingen door en schreeuwt om andere benaderingen; ook radicale. Gestuwd door een groeiende bevolking die bestaat uit ouder wordende mensen met vaak een levensstijl die te wensen overlaat, groeit de vraag naar zorg. Terwijl de zorgkosten doorstijgen, daalt het aantal werkende mensen die deze kunnen dragen, net als het aantal zorgverleners.

Ellis van Boxtel is projectleider bij Zorgbelang Brabant|Zeeland en spreekt over een situatie die niet langer houdbaar is. “Veranderen. We móéten wel”, zegt ze. “De zorg is te veel bezig met béter maken, het bieden van hulp voor dat wat mensen niet meer kunnen. Maar wat ontstaat er als we de focus leggen op wat mensen nog wél kunnen. Als we de aandacht verschuiven naar een goede leefstijl en vitaliteit”, zegt Ellis. “Dus aan de slag met wat mensen zelf aan een beter leven kunnen doen. Met dit als grondhouding, werk je samen aan meer veerkracht. Je versterkt de goede dingen, ontwikkelt met een positieve benadering persoonlijke gezondheid.”

Zorg in je buurt

Er is meer nodig dan dat. Een van de broodnodige trends in zorgland is ‘terug naar de buurt’. Dan herpakt de maatschappij weer haar verantwoordelijkheid als het aankomt op zorgen voor elkaar. Mensen met een zorgvraag behandel en begeleid je bijvoorbeeld niet langer in een instelling ver weg, maar in hun vertrouwde leefomgeving.

Voor Zorgbelang Brabant|Zeeland is dit alles niets nieuws, vertelt Ellis. “Als je mensen vraagt wat het meest heeft bijgedragen aan hun herstel, dan hoor je vaker over die vriendelijke buurvrouw die elke dag even een bakje kwam doen, de hulpvaardige buurman of vriendin die hetzelfde had meegemaakt en zo goed luisterde, dan over die twee sessies bij de specialist.” Hiermee wil ze maar gezegd hebben dat goede gemeenschappen, sterke wijken en prettig contact met je buren cruciaal zijn voor het leiden van een lang, gelukkig en gezond leven.

Oog voor elkaar

Typisch voor zo’n gezonde leefgemeenschap, is dat mensen naar elkaar omkijken. Het stimuleren van toevallige ontmoetingen leidt tot meer onderlinge verbinding. En dit zorgt er weer voor dat mensen meer oog hebben voor elkaar.

“Ook een sterk verenigingsleven, het hebben van werk of een andere vorm van zingeving helpen daarbij. En veel groen in je omgeving is ook van enorme meerwaarde. Als je een half uur in het bos wandelt, daalt niet alleen je hartslag, maar ook je stressniveau.”

Nieuwe zorgzame planeet

In de lijst met samenwerkingspartners van Zorgbelang vind je meer rebelse pioniers en sociaal ondernemers. “Mensen die het liefst een nieuwe planeet zouden willen stichten en ontwikkelen. Ze vragen zich af wat zorgzame leefgemeenschappen nodig hebben die niet zorg maar gezondheid vooropstellen. In Creabitat vinden we zo’n partner.”

De  Coöperatie Creabitat is ontsproten uit Herenboeren, de beweging van coöperatieve boerderijen. “In Boxtel voorzien een paar honderd mensen onder de noemer samen duurzaam voedsel produceren sinds 2016 in hun eigen eten. Maar de bijvangst maakt het echt interessant. Zo zie je dat ze met elkaar verbinden, naar elkaar omkijken, verbroken relaties herstellen. Via voedsel ontstaat een sterke onderlinge verbinding. Samen goed zorgen voor de natuur en elkaar ”, constateert Ellis.

Creabitat is in de zomer van 2020 opgericht door drie ervaren ondernemers met ruime Herenboerenervaring. Wat zij merkten is dat een gezonde gemeenschap een voorwaarde is wil het voedselsysteem op zo’n gemeenschapsboerderij écht duurzaam worden.

Collateral benefits

Ze zagen dat mensen die zich zo direct verbinden met hun voedsel, bewust en onbewust ook op andere terreinen winst boeken. Collateral benefits, noemen ze dat bij Creabitat.

Coöperatie Creabitat wil groepen mensen duurzaam verbinden met gebieden waarin ze willen leven. Dit doen ze vanuit de gedachte dat als mensen samen gevoeld eigenaar zijn van hun leefomgeving, ze haast als vanzelf bijdragen aan een duurzame toekomst. Met partners, waaronder dus Zorgbelang Brabant|Zeeland, willen ze de aanjager zijn van gemeenschapsvorming op gezonde grond.

Zo’n gemeenschap is coöperatief van aard en gaat uit van gedeeld eigendom en gebruik. Ze produceert en verwerkt een deel van haar eten zelf, maakt betaalbaar wonen voor alle generaties tot een basisvoorziening, ontwikkelt natuur en herstelt het landschap.

Herstel van gemeenschapszin

Verder kunnen de bewoners bijvoorbeeld mobiliteit delen, leven ze energiepositief en stimuleren (bio)diversiteit. Met deze en andere basisingrediënten herstelt zo’n groep mensen de grond onder onze voeten, natuur, het watersysteem én ook gemeenschapszin.

Volgens Ellis is dit een mooie manier van denken en doen waarop Zorgbelang graag verbindt om die verandering samen te realiseren. “Wij hebben een groot netwerk met partners in zorg- en welzijnsland. We zien de Creabitat-plekken als een ideale testomgeving. Omdat het mensen aan een plek verbindt en zo bijdraagt aan oplossingen voor veel maatschappelijke uitdagingen.”

Direct meten van verwachte impact

Het helder krijgen van impact op die uitdagingen en hoe die te meten, is wat haar collega Rosaida Broeren doet. Ze is onderzoeker en impactmanager bij Zorgbelang. Rosaida maakte in het voorjaar van 2021 kennis met Creabitat. “Mooi op tijd”, constateert ze. “Het is belangrijk om niet pas over een paar jaar te onderzoeken of onze ambitie met Creabitat is behaald. Beter is het om nu na te denken over de impact die je wilt maken.”

Door daarnaast ook evaluaties vaker en eerder uit te voeren, heb je meer stuurmomenten: “Je weet dan ook eerder aan welke radartjes je onderweg kunt draaien om je gewenste impact te realiseren.”

Corine Gerritsen

Cliëntenvertrouwenspersoon Wet zorg en dwang

Grond en gemeenschap gezond

Rosaida stelde daarbij haar teamgenoten bij Creabitat soms lastige, maar noodzakelijke vragen. “In een aantal sessies hebben we de vrij brede en abstracte droom van Creabitat samengevat in een verandertheorie. Dat is de routekaart die helpt bij het behalen van een gezamenlijke missie. Ik vond het mooi om te zien hoe de sporen gezonde gemeenschap en gezonde grond op elkaar inhaken en elkaar versterken.”

Daarbij vindt ze het belangrijk te weten wat en hoe te meten aan de gewenste verandering, voor wie je het allemaal doet en op welke effecten je de nadruk legt.

Voor Creabitat en haar partners is de verandertheorie een prima startpunt dat nadrukkelijk niet in beton gegoten is. Rosaida: “Elk model is een groeimodel, een kapstok die uitnodigt om er in de loop van de tijd onderdelen bij te hangen of weg te halen. Het is een levend document dat om aandacht blijft vragen en je zo nodig aanpast. Daarna is het ook iets van ons samen om de impactmeting van Creabitat aan te passen.”

Vertegenwoordiger van de zorgvrager

Ondertussen ontwikkelt Creabitat. Ellis brengt daarbij haar ervaring, kunde en netwerk in en vertegenwoordigt de zorgvrager. “Want als iets mij de afgelopen jaren duidelijk geworden is, dan is het wel hoe belangrijk het is om mensen bij het begin van de gemeenschapsontwikkeling te betrekken. Betrek ze erbij en ga uit van wat iemand wél kan. Alleen zo realiseren we samen gezonde gemeenschappen.”

 

Door: Douwe Korting

Dit project past goed in deze samenwerkingen

Dit project is een voorbeeld van maatwerk wat wij kunnen bieden. Deze dienst bieden we aan verschillende samenwerkingspartners. Hiernaast zie je voor welke organisaties deze dienst ook passend is.

Al onze samenwerkingen
afbeelding treinstation Tilburg
Gemeenten en provincies

Wij denken mee vanuit het gedachtegoed positieve gezondheid en met een mensgerichte insteek. Verrijk het beleid met het perspectief van inwoners. Zodat zij gezond en veerkrachtig zijn in hun woonplaats, in Brabant en Zeeland.

Lees meer
Jeugdhulp instellingen

Onze vertrouwenspersonen zijn er voor jongeren en hun ouders. Ze beantwoorden vragen en ondersteunen bij klachten. Door onze contacten met jongeren en ouders weten we wat er speelt. Signalen en verbeterpunten brengen we in. Zodat we samen de jeugdhulp steeds een beetje beter kunnen maken.

Lees meer
Ziekenhuizen

Hoe zorg je als ziekenhuis dat de patiënt zich welkom en gehoord voelt? Hoe stimuleer je de patiënt om zelf mee te denken en mee te beslissen? We denken met je mee en helpen je vooruit.

Lees meer
GGZ instellingen

Aandacht voor mentale gezondheid voor mensen in Brabant en Zeeland. Mensgericht, inclusief en herstelgericht. Inzet van ervaringsdeskundigen en cliëntparticipatie werkt hierbij. Hoe kun je beide borgen in je organisatie?

Lees meer
VVT instellingen

Hoe zorgen we er samen voor dat de cliënt de juiste zorg op het juiste moment krijgt? We denken met je mee vanuit het perspectief van die cliënt. De signalen die onze cliëntondersteuners ophalen bij cliënten, zetten we hierbij in.

Lees meer
gehandicaptenzorg
Gehandicaptenorganisaties

Meedoen in de maatschappij, gelijke behandeling en gelijkwaardigheid voor mensen met een beperking. We zetten ons in voor een inclusieve samenleving. Waar vraag en aanbod elkaar ontmoeten.

Lees meer
Eerstelijnszorg

Toegankelijke eerstelijnszorg, dichtbij, in de eigen buurt of wijk. Goede zorg die aansluit op de patiënt/cliënt, digitaal wanneer het kan. Waar zorgverleners samenwerken om goede zorg te leveren. Hoe helpen we jouw organisatie hierbij?

Lees meer
Sociaal ondernemers en initiatiefnemers

Lever je met jouw onderneming, initiatief of project een positieve bijdrage aan de maatschappij? We brengen je graag in contact met anderen die ook een maatschappelijke missie hebben. Met het doel om kennis, ervaring en expertise te delen

Lees meer

Blijf op de hoogte

Meld je aan voor onze maandelijkse nieuwsbrief. Daarin informeren we je over onze projecten, diensten en samenwerkingen.